Een realistisch en werkbaar stikstofbeleid voor bouw, landbouw en het MKB

Dit lijkt een stap vooruit, maar biedt geen structurele oplossing voor de bouw- en landbouwsector.

De kernproblemen blijven bestaan:

• Een generieke 1 mol-grens garandeert geen juridische zekerheid en kan alsnog sneuvelen bij de Raad van State.
• Het vergunningentraject blijft complex en onvoorspelbaar voor het mkb in de bouw.
• Grote uitstoters in industrie en luchtvaart blijven grotendeels buiten schot.

Aannemersfederatie Nederland pleit voor een structurele hervorming van het stikstofbeleid. Dit betekent een juridisch houdbare en economisch uitvoerbare aanpak waarin stikstofreductie samengaat met realistische wet- en regelgeving.

1. Van generieke stikstofmodellen naar regionale, juridisch houdbare stikstofnormen

Het hanteren van een generieke drempelwaarde lost het probleem niet op. Nederland heeft de strengste stikstofregels van Europa en blijft werken met een rigide model dat geen onderscheid maakt tussen kwetsbare en robuuste natuurgebieden.

Oplossingen:

• Regionale stikstofnormen invoeren, afgestemd op de ecologische draagkracht per gebied.
• Tijdelijke emissies in de bouwsector anders behandelen dan structurele vervuiling.
• AERIUS-modellen aanvullen met veldmetingen om realistische uitkomsten te garanderen.

2. Een toegankelijke stikstofbank voor het hele MKB

Een stikstofbank kan effectief zijn, maar alleen als ook het mkb in de bouw toegang krijgt. Momenteel dreigt een systeem waarin alleen grote bedrijven profiteren en mkb’ers in de wacht blijven staan.

Oplossingen:

• Toegankelijke stikstofhandel voor mkb-bedrijven in de bouw, zonder buitensporige transactiekosten.
• Boeren die investeren in stikstofreductie moeten hun stikstofruimte kunnen verhandelen met bouwers in hun regio.
• Duidelijke, transparante regelgeving om de werking van de stikstofbank efficiënt te maken.

3. Vergunningen koppelen aan innovatie, niet alleen aan stikstofruimte

Bedrijven die investeren in emissieloze technieken worden nog steeds belemmerd door langdurige vergunningstrajecten. Dit ontmoedigt innovatie en vertraagt verduurzaming.

Oplossingen:

• Versnelde vergunningen voor bedrijven die aantoonbaar emissievrije technieken toepassen.
• Nieuwe technologieën erkennen als stikstofcompensatie, zodat verduurzaming direct loont.
• Vereenvoudiging van de vergunningsprocedure voor bouw- en infra-projecten met een lage stikstofimpact.

4. Evenwichtige stikstofverdeling: ook industrie en luchtvaart moeten bijdragen

Het huidige beleid legt de grootste stikstoflast bij de bouw en landbouw, terwijl industrie en luchtvaart grotendeels worden ontzien. Dit is juridisch kwetsbaar en economisch oneerlijk.

Oplossingen:

• Bindende stikstofreductieverplichtingen voor de industrie en luchtvaart.
• Grote uitstoters laten deelnemen aan het stikstofbanksysteem, zodat de lasten eerlijk verdeeld worden.
• Geen selectieve handhaving: álle sectoren dragen bij aan stikstofreductie.

Conclusie

Het stikstofvoorstel van minister Wiersma is geen structurele oplossing, maar een tijdelijke maatregel die juridisch en economisch onzeker blijft. Aannemersfederatie Nederland pleit voor een aanpak die:

• Juridische zekerheid biedt door maatwerk per regio.
• Een eerlijke en toegankelijke stikstofbank creëert, ook voor het mkb.
• Innovatie beloont door vergunningen te versnellen voor emissievrije technieken.
• De stikstofreductie evenwichtig verdeelt over álle sectoren, inclusief industrie en luchtvaart.

Nederland heeft behoefte aan een stikstofbeleid dat niet alleen ecologisch verantwoord is, maar ook economisch uitvoerbaar. Tijd voor een realistische koerswijziging.